TOKAT KALESİ
M.Ö 30- M.S 395 Roma döneminde yol güvenliği için kurulmuş olan Kale, yaklaşık 500 yıl Bizans egemenliğinde kalmıştır. İlk defa 1074 yılında Danişmend Melik Ahmet Gazi tarafından fethedilen Kale kısa aralıklarla el değiştirmiş olup sırasıyla Danişmentli, Selçuklu, İlhanlı, Eratna, Kadı Burhanettin ve Osmanlı Devleti’nin egemenliğine geçmiştir. Dik ve sarp kayalar üzerine kurulu Kale, doğal bir hisar durumundadır. Osmanlı Devleti zamanında “Çardak–ı Bedevi“ denilen zindanı başta Bizans İmparatoru A. Diogenis olmak üzere birçok ünlünün tutsak yeri olmuştur.
Korku filmlerinin efsanevi kahramanı diğer adıyla Kazıklı Voyvoda! Osmanlılara yenik düşen Eflak (Romanya) krallığı prensi olan III. Vlad, yani Drakula zamanında kardeşi ile birlikte önce Kütahya Eğrigöz Kalesi’nde, daha sonra Tokat Kalesi’nde gözetim altında tutulduktan sonra da Edirne’ye şehzade Mehmet’in (Fatih Sultan Mehmet) yanına gönderilmiş, belli bir süre eğitim alması sağlanmıştır.
Kale’nin güney batısında çok eski çağlardan kalma bir Kaya Mezarı oyulmuştur. Mezarın ağzında bir kolon ve biri büyük iki hücre bulunmaktadır. Ayrıca 362 basamaklı bir merdiven ile Kale’nin dibine inilebilmektedir. Günümüzde bu merdiven yolunun büyük bir kısmı açılmış durumdadır.
NİKSAR KALESİ
Niksar İlçe merkezinde, Çanakçı Çayının oluşturduğu vadinin kuzeyindeki tepede yer alan Niksar kalesi, ilk defa Roma döneminde kurulmuş, Bizans döneminde büyütülmüş, İslami çağlarda da tahkim edilmiştir. İlçe merkezine hakim konumundaki Türkiye’nin 2. Büyük kalesinde; medrese, iki hamam, iki mescit, kilise ve hapishane kalıntıları bulunmaktadır.
TURHAL KALESİ
Amasya ve Tokat arasında önemli bir kale olan TALAUTRA (Turhal)’nın kuruluş tarihi bilinmemektedir. Sarp kayalar üzerinde kurulmuş olan kalenin yer altı geçişleride mevcuttur.
ZİLE KALESİ
Zile ilçe merkezinde yer alan Zile Kalesi antik çağlarda kurulmuş, bir höyüğün üzerine inşa edilmiş akropol özelliğine sahip, Roma Kalesidir. İlçe merkezinin tam ortasında bulunması nedeniyle şehrin her yerinden görülebilmektedir. Kale içerisinde işlevini yitirmiş saat kulesi ile diğer kalıntıları görebilmek mümkündür. Ayrıca kalenin su sarnıcı Belediye tarafından açılarak, orijinal durumuna getirilmiştir. Kalenin Kuzey–doğusundaki kayalıklara oyulmuş Roma Dönemi’ne ait küçük bir tiyatro da yer almaktadır. Ünlü Kumandan J. Sezar’ın yaptığı savaş sonucunda söylediği ve “Veni Vidi Vici “ (Geldim Gördüm Yendim) sözünün Zile kalesinde söylendiği rivayet olunmaktadır. M.Ö. 47’de Zile önlerinde yapılan üçüncü savaşı kazanan imparator Jül Sezar, bu sevincini “Veni-Vidi-Vici” yani “Geldim-Gördüm-Yendim” sözleriyle Roma’ya müjdelemiştir.